Marcel Łoziński to jeden z najwybitniejszych i najbardziej utytułowanych polskich reżyserów dokumentalnych. W 1994 był nominowany do Oskara w kategorii Najlepszy Krótkometrażowy Dokument za „89 mm do Europy”. Z kolei w 2009 otrzymał Europejską Nagrodę Filmową za „Poste Restante”.
Jego najnowszy film „Tonia i jej dzieci”, wyprodukowany przez Studio Filmowe Kronika miał swoją międzynarodową premierę na Krakowskim Festiwalu Filmowym, gdzie zdobył trzy nagrody, w tym Grand Prix w Konkursie Filmów Polskich. Od ponad 10 lat Łoziński jest także wykładowcą akademickim, prowadzi program dokumentalny DOK PRO w Szkole Wajdy.
Magdalena Szymków, która przez wiele lat pracowała jako dziennikarka prasowa i reporterka telewizyjna, ukończyła Szkołę Wajdy w 2010 roku. Marcel Łoziński był jej wykładowcą i czuwał nad powstawaniem filmu „Mój dom” od etapu scenariusza po ostateczną wersję montażową.
Zarówno „Mój dom” jak i „Tonia i jej dzieci” opowiadają intymną historię kobiet, na których życiu odcisnęła piętno najnowsza historia Polski. Reżyserzy używają też materiałów archiwalnych, mających znaczenie nie tylko estetyczne, ale również symboliczne.
„Tonia i jej dzieci” Łozińskiego to film o rodzeństwie naznaczonym wyborami ideowymi rodziców.11-letnia Werka ze swoim 9-letnim bratem Marcelem znaleźli się przed drzwiami Domu Dziecka we Wrocławiu. Na pytanie kim są, Werka odpowiedziała: „My jesteśmy dziećmi komunistów”. Usłyszeli wrzask: „Tylko żydokomunę nam tu przysyłają”. Jest 1949 rok, mama Werki i Marcela, przedwojenna komunistka, zostaje aresztowana. Oskarżona o współpracę z wywiadem amerykańskim odsiedzi w więzieniu pięć i pół roku. Jej dzieci spędzą ten czas w kolejnych domach dziecka.
Łoziński słucha opowieści Werki i Marcela, pokazując jednocześnie fragmenty filmu o Toni, który z Pawłem Kędzierskim próbowali zrobić kilkadziesiąt lat temu, kiedy studiowali w Szkole Filmowej w Łodzi. Szkoła nie pozwoliła im wtedy dokończyć filmu. Ponad pół wieku później Werka i Marcel starają się zrozumieć ideologiczne wybory swojej matki.
„Mój dom” przedstawia paradoksy historii wpisane w intymną opowieść Polki i Niemki. Losy równoległe splecione wojną. Kto jest najeźdźcą, represjonowanym, winnym, a kto ofiarą? Narracja wspomnień i obrazów jest płynna jak granice wojny na jej peryferiach. Rytuały codzienności i detal są językiem opowieści. Tradycyjna dokumentacja i eksperymentalne przetwarzanie archiwaliów posłużyły Szymków do stworzenia impresji o wysiedleniach.
„Osobiste wspomnienia dwóch kobiet nabierają charakteru kolektywnego wspomnienia dzięki użyciu przez reżyserkę zdjęć archiwalnych. „Mój dom” zarazem dzieli pamięć na pojedyncze wydarzenia i łączy ją w szerszą, bardziej ogólną historię” pisze w DOX Sanders.
„Mój dom” miał premierę na Krakowskim Festiwalu Filmowym, gdzie zdobył nagrodę specjalną prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za montaż, był też nagradzany na wielu innych festiwalach, w tym na Regiofun i Solanin Film Festival, gdzie otrzymał Grand Prix. Od 2013 roku film będzie można zobaczyć na kanale Planete +.
„European Documentary Film Magazine DOX” jest wiodącym europejskim magazynem skierowanym do profesjonalistów z branży filmowej. DOX od 1993 roku wydaje EDN (European Documentary Network; www.edn.de).
[źródło: www.wajdastudio.pl]